A Mesa pola Normalización Lingüística é moito máis ca unha entidade activista. É un espello da nosa relación co idioma. Este artigo afonda na súa historia, logros e controversias, nunha Galicia que aínda dubida entre o compromiso co galego e a comodidade da inercia.
Os primeiros documentos que mencionan a Santiago como evanxelizador de Hispania teñen máis de lenda que de rigor histórico.
Podería dicirse que Valentín Lamas Carvajal foi un deses pioneiros esquecidos, un home que fixo máis pola lingua e a cultura galega do que moitos libros de historia lle recoñecen. Xornalista, poeta, narrador… e, sobre todo, un defensor incansable do galego nun tempo no que escribir na lingua do pobo non era só unha elección literaria, senón tamén un acto de resistencia.
O son da pandeireta leva séculos marcando o ritmo da memoria galega. Durante anos, as pandeireteiras foron invisibles fóra das aldeas, pero a súa música nunca calou de todo. Hoxe, a súa recuperación non é só unha cuestión de tradición, senón de identidade.
A poesía de Celso Emilio Ferreiro ardeu contra a inxustiza e iluminou xeracións. Cunha voz inconformista e unha escritura visceral, deixou un legado que segue vivo, reivindicando a identidade galega e a loita polos dereitos sociais.
O Rexurdimento foi moito máis ca unha etapa literaria: foi o renacer dunha lingua e dunha identidade. No século XIX, Galicia atopou na palabra escrita unha forma de reivindicación, coa poesía e o ensaio como armas contra o esquecemento. Rosalía, Curros e Pondal puxeron voz a un pobo que quería volver existir.
A poesía de Antonio Noriega Varela respira a esencia das montañas, o murmurio dos ríos e a quietude das aldeas. A súa voz, fondamente telúrica e enraizada na lingua popular, fixo del un referente da estética rural e do intimismo na literatura galega.
A poesía de Xela Arias foi un acto de rebeldía e autenticidade. Cunha voz propia e inconformista, rachou coa tradición para explorar novas formas de expresión, converténdose nunha figura clave da literatura galega contemporánea
Eduardo Pondal forxou na súa poesía unha Galicia mitolóxica e inmortal, onde os celtas, os bos e xenerosos e a terra galega se entrelazan nunha épica propia. A súa voz, solemne e evocadora, marcou a identidade literaria e nacional do país, converténdoo nun dos grandes símbolos do Rexurdimento.