Os primeiros documentos que mencionan a Santiago como evanxelizador de Hispania teñen máis de lenda que de rigor histórico.
Foi pintor, pero tamén contador de historias en cores e trazos. Laxeiro non se limitou a reproducir a realidade, senón que a reinventou cunha forza expresiva que rompeu moldes. As súas figuras, ás veces grotescas, outras case místicas, beben da tradición popular e da modernidade máis transgresora. Galicia, a súa xente e os seus mitos foron o seu lenzo vital, e nel deixou unha obra que segue a fascinar e desconcertar a partes iguais.
Podería dicirse que Valentín Lamas Carvajal foi un deses pioneiros esquecidos, un home que fixo máis pola lingua e a cultura galega do que moitos libros de historia lle recoñecen. Xornalista, poeta, narrador… e, sobre todo, un defensor incansable do galego nun tempo no que escribir na lingua do pobo non era só unha elección literaria, senón tamén un acto de resistencia.
A obra de Xaime Quessada desafía silencios e remexe conciencias. A súa pintura, marcada polo compromiso social e a forza expresiva, deixou unha pegada indeleble na arte galega do século XX, converténdose nun reflexo da memoria e da loita colectiva.
O son da pandeireta leva séculos marcando o ritmo da memoria galega. Durante anos, as pandeireteiras foron invisibles fóra das aldeas, pero a súa música nunca calou de todo. Hoxe, a súa recuperación non é só unha cuestión de tradición, senón de identidade.
A poesía de Celso Emilio Ferreiro ardeu contra a inxustiza e iluminou xeracións. Cunha voz inconformista e unha escritura visceral, deixou un legado que segue vivo, reivindicando a identidade galega e a loita polos dereitos sociais.
O Rexurdimento foi moito máis ca unha etapa literaria: foi o renacer dunha lingua e dunha identidade. No século XIX, Galicia atopou na palabra escrita unha forma de reivindicación, coa poesía e o ensaio como armas contra o esquecemento. Rosalía, Curros e Pondal puxeron voz a un pobo que quería volver existir.
A poesía de Antonio Noriega Varela respira a esencia das montañas, o murmurio dos ríos e a quietude das aldeas. A súa voz, fondamente telúrica e enraizada na lingua popular, fixo del un referente da estética rural e do intimismo na literatura galega.
Dende a súa creación, o Centro Dramático Galego converteuse nunha peza clave para a proxección do teatro en Galicia. Co seu labor de produción e divulgación, canalizou a memoria escénica do país e axudou a construír un espazo de referencia para a dramaturxia galega.